kamu dış borçlanma fonu getirisi

GelirAmaçlı Kamu Borçlanma Fonu - Fon Yatırım Stratejisi Fon, orta ve uzun vadeli devlet iç borçlanma senetlerine yatırım yaparak faiz gelirlerinden yararlanmayı hedeflemektedir. Yatırım Amacı ve Politikası. – Fonun yatırım amacı, fon portföyünün en az %80’ini devamlı olarak Amerikan Doları cinsinden kamu ve özel sektör dış borçlanma araçlarına (Eurobond) yatırarak, orta-uzun vadede daha fazla faiz getirisi ve değer artış kazancı sağlamaktır. – Fon portföyünün en az %80’i devamlı MetLife Emeklilik Gelir Amaçlı Kamu Dış Borçlanma Araçları EYF: 12,0: 21,0: Vakıf Emeklilik Gelir Amaçlı İkinci Esnek EYF: 11,8: 19,9: Axa Emeklilik Gelir Amaçlı Karma Dış Borçlanma Araçları EYF: 11,6: 21,2: Groupama Emeklilik Gelir Amaçlı Kamu Dış Borçlanma Araçları EYF: 11,3: 20,6: Avivasa Emeklilik Kamu Dış Fonunportföyünde en az %80 oranında kamu borçlanma aracı var ise ünvanı, kamu borçlanma araçları fonu, olur. Bu kamu borçlanma araçları en az %80 oranında eorubondlardan oluşuyor ise bu kez fonun ünvanı kamu dış borçlanma araçları fonu olarak ifade edilir. FonunYatırım Amacı / Stratejisi : Fon, toplam değerinin en az %80’i devamlı olarak yerli kamu borçlanma araçlarından oluşan ve fon portföyü ağırlıklı olarak piyasadaki en uzun vadeli tahvillerde yoğunlaşacak olan Uzun Vadeli Kamu Borçlanma Araçları Fonu’dur. Bu çerçevede, fon söz konusu vade yapısına uygun olan Rencontres A Xv France 2 Replay. 0903Son güncelleme 0826 Bireysel emeklilik fonları yılbaşından bu yana piyasadaki çalkantıya rağmen yatırımcılara yüzde getiri sağladı. Altın fonunun getirisi yüzde buldu. Yüzde 25`lik devlet katkısı da eklendiğinde bu fonun 9 aylık getirisi yüzde 80`i geçti. Kamu dış borçlanma, uluslararası fonlar ve uzmanların yönettiği dengeli fonlar yüzde 27 ile 42 arasında getiri sağladı. Doların Türk Lirası karşısında 3,76 liradan 6,45 liraya ulaştığı yılbaşından bu yana Bireysel Emeklilik Sistemi BES fonları önemli bir direniş sergiledi. Varlıklarının büyük bölümünü Türk Lirası varlıklara yatırmak zorunda olan emeklilik fonları 9 ayda yüzde getiri ile enflasyonun altında olmasına rağmen yatırımcıların birikimlerini korumayı başardı. Aynı dönemde altın fonlarındaki getiri yüzde ulaştı. BES'te biriktirilen her 100 liraya devletin de 25 lira katkısı olduğu göz önüne alındığında altın fonlarının getirisi yüzde 80'i geçti. Aynı dönemde Türk Lirası'nın dolar karşısındaki kaybı yüzde 71 olurken altının uluslararası piyasalardaki ons fiyatı yüzde 8,13 gerileyerek bin 303 dolardan bin 197 dolara indi. 2 MİLYAR LİRA ALTINA AKTI Bu gelişmeyi gören Türk yatırımcılar da diğer fonlardan çıkarak altın fonuna yöneldi. Yılbaşında altın fonunda 3,2 milyar lira varken şimdi bu fonun varlığı 7,3 milyar liraya ulaştı. Bu tutarın yaklaşık 2 milyar lirasının altındaki yükselişten yararlanmak isteyen yatırımcıların diğer fonlardan çıkarak altın fonu almaları neticesinde arttığı hesap ediliyor. Geri kalan 2 milyar lira ise fonun değerlendirilmesi sonucu ede edilen gelirden oluştu. UZMANLAR İYİ YÖNETTİ Sadece altın fonu değil aynı zamanda döviz bazlı kamu dış borçlanma fonlarının getirisi yüzde 42, yine yabancı ülkelerin hisse senedi ve tahvillerine yatırım yapan uluslararası karma esnek fonların ortalama getirisi ise yüzde 39,5 ile yatırımcısına önemli kazanım sağladı. Fonların yatırım uzmanları tarafından yönetilen yani piyasanın durumuna göre fon yöneticisinin alım satım yaptığı fonların getirisi de dalgalı ortamda yüzde oldu. Bu getiri rakamı fon yöneticilerinin BES yatırımcısına getiri sağlamak için uzmanlıklarını konuşturduğunu ortaya koydu. 10 YILDA HİSSE DE KAZANDIRDI Son 1 yılda emeklilik fonlarının getirisi son dönemdeki düşüş nedeniyle yüzde 10'da kalırken altın fonlarının ortalama getirisi yüzde kamu dış borçlanma fonlarının getirisi yüzde 54,5 uluslararası karma ve esnek fonların getirisi yüzde 56,5 uzmanların yönettiği dengeli fonların getirisi ise Türk Lirası varlıklara yatırım yaptığı halde yüzde ulaştı. Son 10 yılda en yüksek getiri yüzde 244 reel getiri ile kamu dış borçlanma fonlarında oluştu. Hisse fonları enflasyon hariç yüzde 60,7 getiri sağladı. Habertürk 18 Değişim 0,98% 26,82 Açılış Önceki Kapanış En En BIST En Aktif Hisseler1805 KONTR 172,70 % 10,00 OBASE 13,97 % 10,00 CANTE 70,40 % 10,00 DAPGM 35,42 % 10,00 YBTAS % 10,00 1805 Alış Satış % Dolar 17,9180 17,9196 % 0,06 Euro 18,2211 18,2749 % -0,54 Sterlin 21,5663 21,6744 % -0,70 Frank 18,5544 18,6662 % -0,69 Riyal 4,7546 4,7785 % 0,04 1805 Alış Satış % Altın Ons -15,45 Altın Gr. -9,00 Cumhuriyet -24,00 Tam -49,00 Yarım -25,00 Çeyrek -12,00 19,88 19,93 -0,27 Gümüş Gr. 11,45 11,48 -0,16 B. Petrol 94,46 94,46 0,34 Seans Raporu 1805 1759MOBTL Yüzde oranında artışla lira fiyatla işlem gören hissede 173, 265, 825 adet işlem 1758 BIST 30 endeksi için en çok değer kaybeden hisseler KRDMD, KOZAA, GUBRF 1758 BIST 30 endeksi için en çok değer kazanan hisseler ISCTR, EKGYO, YKBNK 1758XU050 BIST 50 endeksi dünkü kapanışına göre 31, 56 artarak % 2, 438 1758 Tavandan işlem gören hisse senedleri YUNSA, PEKGY, RODRG, OZGYO, BSOKE, SKBNK, MIATK, MEPET, DAPGM, OBASE daha fazla Eurobond, devletlerin veya şirketlerin yabancı ülkelerden kaynak sağlamak amacıyla uluslararası piyasalara ihraç ettikleri borçlanma araçları veya tahvillerdir. Eurobond teriminden sadece euro cinsinden ihraç edilen tahviller anlaşılmamalıdır. ABD doları, Japon Yeni, İsviçre Frangı, İngiliz Poundu gibi temel para birimleri cinsinden ihraç edilen tahvillere de eurobond adı verilir. Yatırım aracı olarak normal tahvillerden farklı değildir. Yatırımcısına belirli bir para birimi cinsinden sabit gelir sağlar. Eurobond yatırımcıları da diğer tahvillerde olduğu vade sonunu beklemeden eurbondlarını ikincil piyasalarda satabilirler. Eurobondlar genellikle uzun vadeli ve sabit faizli kuponla 5-30 yıllık vadelerle ihraç edilirler. Eurobondlarda kupon faizi ve ana para ödemeleri tahvilin ihraç edildiği para birimi cinsinden yapılır. Kupon ödemeleri 6 ayda bir veya yılda bir kez yapılır. Kurumlar ve devletler tarafından yurt dışındaki yatırımcılara ihraç edilen eurobondların yabancı yatırımcı açısından güvenlir olması ön plandadır. Dolayısıyla genellikle kurumsal eurobondlardan çok devletlerin ihraç ettiği ve hazine güvencesi içeren eurobondlar talep görmektedir. Bir dış finansman kaynağı olduğu için hazinenin ihraç ettiği Türk Eurobondları DIBS Devlet İç Borçlanma Senetleri kapsmında değil Kamu Dış Borçlanma Araçları adı altında farklı bir kategoride izlenmektedir. Türkiye’de hazine sadece ABD doları ve Euro cinsinden eurobondlar ihraç etmektedir Eurobond Nasıl Alınır? Ülkeler eurbondlarını yurt dışı piyasalarda bulunan aracı kuruluşlar kanalıyla ihraç ederler bu aracı kurumlar da eurobondları bankalara veya diğer finansal kurumlara pazarlar. Eurbondlara bu şekilde yatırım yapan bankalar ve finansal kuruluşlar bu eurobondları kendi portföylerinde saklayabilir veya kurumsal yatırmcılara veya fonlara satarak söz konusu eurrobondar için ikinci piyasa oluştururlar. Sonuç olarak yurt dışındaki yatırımcı için ihraç edilen eurobondlar, eurobondu ihraç eden ülkelerde yaşayan yatırımcılar tarafından ikincil piyasalardan satın alınabilir. Genellikle her bankanın bir eurbond portföyü mevcuttur. Bankalar ve aracı kurumlar yatırımcılara potföylerinde bulunan eurobondları satarlar. Eurobond almak isteyen yatırımcılar yurt içinde ve yurt dışında eurobondlara yatırım yapabilirler. Türkiye’de bir çok banka bankalararası piyasada ilan edilen kotasyonlar üzerinden fiyatlanan eurobondları müşterilerine satmaktadırlar. Yatırımcı almak istediği eurobondu ve miktarını bankaya telefonla veya internet bankacolığı üzerinden bildirerek alım emri verir ve işlem gerçekleşir. Eurobond kotasyonları ABD doları üzerinden verilmekle birlikte bankalar alım taleplerini bir havuzda toplayarak daha küçük yatırımcıların da işlem yapabilmesine olanak sağlarlar. Nasıl İşlem Yapılır? Eurobondların fiziki teslimi mümkün olmadığı için bankadan eurobod satın alan yatırımcıya banka tarafından bir saklama makbuzu verir. Satın alınan eurobondlar EUROCLEAR adı verilen takas sistemi tarafından ücretsiz olarak saklanır. Yatırımcı hesabından satın aldığı eurobondlar için bankalararası sistemde verilen kotasyonları izleyebilir. Eurobond İşlem Saatleri Yurt dışı piyasalarda işlem gören eurbondlar için dünya piyasalarının açık olduğu her saatte işlem yapılabilir. Ancak en yoğun işlem saatleri Londra borsasının açık olduğu Londra saatiyle 10 – 17 arasındadır. Türkiye’deki bankaların eurobond işlem saatleri ise farklılık gösterebilir. Eurobond Getirisi Hesaplama Eurobondların toplam getirisi faiz kazancı ve değer artışı kazancından oluşur. Faiz kazancı da değer artışı kazancı da TL cinsinden hesaplanır. Faiz ödeme günündeki TCMB döviz alış kuru baz alınarak faiz kazancı hesaplanır. Yılda 2 kez faiz ödemeli eurobondun faiz kazancı ikiyle çarpılarak yıllık faiz kazancı itfa tarihine kadar ödenen yıllık faizler toplanarak toplam faiz kazancı hesaplanır. Değer artışı kazancını hesaplamak için ise eurbondun alış maliyeti ve satış geliri alım satım tarihlerindeki TCMB döviz alış kurundan TL’ye çevrilir. Kabaca satış ve alış tutarları arasındaki fark değer artış kazancını belirler. Eurobond Getirisi Hesaplama Formülü Eurbond değer artışı hesaplanırken eurobond alış ve satış fiyatları önce TCMB kuru üzerinden TL’ye çevrilir daha sonra aralarındaki fark bulunur. Daha sonra varsa satş ve alış masrafları ve vergiler alış satış farkından düşülür. Elde edilen tutar pozitifse değer artış kazancı elde edilmiştir. Alış ve satış tutarları aynı olsa bile kur artışından dolayı değer artış kazancı elde edilir. Değer artış kazancı = S xK - A x K - M S Satılan eurobond'un yabancı para cinsinden tutarı K İşlem tarihindeki TCMB Döviz Alış Kuru A Eurobond'un satın alırken ödenen döviz tutarı M Elden çıkarılan Eurobond için yapılan giderler ve ödenen vergiler Faiz getirisi ise kupon faiz oranı üzerinden ödenen yıllık ve vade sonuna kadar toplam faiz tutarları toplanır. Faiz Getirisi = Nominal Değer x Yıllık Faiz Oranı Toplam Eurobond getirisi = Değer artışı kazancı + faiz kazancı Eurobond Fiyatları Eurbond fiyatları hangi ülkenin para birimi cinsinden ihraç edilecekse o ülkenin aynı vadeli devlet tahvili esas alınarak ve ülke risk primi ilave edilek fiyatlandırıır. Örneği ABD doları cinsinden eurobondlar ABD devlet tahvilleri, Euro cinsinden eurbondlar da Alman devlet tahvillerine göre fiyatlandırılır. Eurobondların ikincil piyasadaki fiyatları ise ihraç sonrasında ikincil piyasada oluşan talep, eurbondun faiz oranı, ihraççı ülkenin risk primi, ihraççı ülkedeki makroekonomik görünüm ve uluslararası piyasalardaki konjonktürel gelişmelere bağlı olarak belirlenir. Kupon faizleri ise eurobondların üzerinde yazlııdr ve nominal değer üzerinden hesaplanır. Risk primi faktörü nedeniyle gelişmekte olan ülkelerin ihraç ettikleri eurbondların faizinin aynı vadedeki gelişmiş ülke tahvilinin faizinden yüksek olması gereklidir. Örneğin; Türk Eurobondları ayn vadeli ABD tahviline göre yüksek faiz getirisi sağladığı için yatırımcıya daha cazip gelecektir. Ancak Türkiye’deki olumsuz makroekonomik gelişmeler Türk Eurobondlarına olan talebi azaltacak dolayısyla ikincil eurobodların fiyatının düşmesine neden olacaktır. Eurobond Faiz Oranları Her ülkenin ihraç ettiği eurbondların faizleri ülke risk primi ve kredi notuna göre farklılık göstermektedir. Bazı Türk Eurobondları ve devlet tahvillerinin faizleri Tahvil Faiz Oranı 2 yıl vadeli Türk Eurbondu euro % 2 yıl vadeli Devlet Tahvili % 5 yıl vadeli Türk Eurobondu ABD doları %6,04 5 yıl vadeli Devlet Tahvili %16,80 Eurobond Fonu Ne Zaman Yükselir? Genel olarak porföyünün %80’ini kamu ve özel sektör trarafından ihraç edilen ABD doları ve Euro cinsinden eurbondlara yatıran fonlar eurbond borçlanma araçları fonları olarak adlandırılır. Eurbondu ihraç eden ülkenin para birimi ile eurobondun ihraç edildiği para birimi arasındaki parite ve bu para birimleri arasındaki faiz makasındaki spread değişim başta olmak üzere döviz fiyatlarındaki dalgalanmalar, faiz oranlarındaki değişim, uluslararası piyasalardaki gelişmeler eurobond fonlarının pay değerlerini ve getirilerini belirleyen en önemli faktörlerdir. Döviz kurlarındaki ve faiz oranlarındaki değişim Eurobond fonunun portföyünde bulunan eurbondların ihraççı ülkeler ve para birimleri bazındaki ağırlıklarına göre fonun paydeğerni etkileyecektir. Örneğin ABD doları cinsinden USD nominal değerli %10 yılık kupon ödemeli bir Türk eurobondunun fiyatı, TL ve ABD doları faiz oranları diğer göstergeler sabit kalmak şartıyla, dolar/TL paritesi %10 yükseldiğinde, eurobondun TL cinsinden fiyatı ve faiz getirisi yükselecektir. Fonun pay değerinin bu yükselişten ne kadar etkileneceği ise söz konusu eurobondun fon portföyündeki ağırlığına bağlı olacaktır. Ayrıca, yine Türk Eurobondları üzerinde örnek vermek gerekirse, Türkiye’nin risk primindeki düşüş, yani Türkiye ekonomisinin ve bankacılık sisteminin yabancı yatırımcılar nezdinde daha güvenilir hale gelmesi Türk Eurbondlarına talebin artmasına ve eurbond fonlarının değerlerinin yükselmesine neden olacaktır. Eurobond Vergilendirme Eurbondlarda faiz ve değer artışı olmak üzere iki tür kazanç elde edilir. Eurobondlar vergilendirme açısından devlet tahvili gibi değerlendirilir. Alım satım kazançları stopaja tabi değilidr. Hazinenin ihraç ettiği eurobond faiz gelirlerinden vergi kesintisi yapılmaz ancak TL’yi aşan eurbond faiz gelirlerinin tam mükellefler tarafından beyan edilmesi zorunluluğu vardır. Beyan sınırı belirlenirken işyeri kira gelirlerinin de hesaba katılması gerekiyor. Özel sektör eurobond faiz gelirleri ise vadelerine göre %10 ile %0 arasında kademeli vergiye tabi tutulmaktadır. 5 yıl ve daha uzun vadeli özel sektör eurobond faiz gelirleri ise vergiye tabi değildir. Eurobond Karlı mı? Eurobond oldukça uzun vadeli ve büyük tutarlarda yatırım gerektiren bir yatırım aracı olduğu için küçük yatırımcılar için cazip olmayabilir. Eurobond piyasasında alım satım işlem limitinin ABD doları olması nedeniyle ancak kurumsal yatırımcılar için daha uygun bir yatırım aracıdır. Küçük yatırımcılar çeşitli banka ve finans kuruluşarının eurobond fonlarına yatırım yapabilirler. Eurbond yatrımı, kur, faiz, fiyat ve likidite riskleri içerir, dolayısıyla ana paranın korunma garantisi yoktur. Ancak eurobondlar döviz mevduatına en iyi alternatif olarak görülmektedir. Örneğin; US90123AL40 ISIN koduyla işlem gören 15/1/2030 vadeli ABD doları cinsinden Türk eurobondunun satış fiyatı yaklaşık 136 ABD doları ve yıllık faiz oranı %7’dır buna karşılık 1 yıl vadeli ABD doları cinsinden vadeli döviz hesabına ödenen faiz %2 civarındadır. Ayrıca Türkiyede hazine tarafından ihraç edilen Türk Eurobondları anaparanın döviz cinsinden saklanması ve döviz cinsiden faiz ödenmesi nedeniyle özellikle Türk Lirasının değer kaybettiği zamanlarda oldukça karlı bir yatırım aracı olabilir. ABD doları cinsinden ihraç edilen bir Türk Eurobondu faizi ile aynı vadeli ABD hazine tahvilinin faizi arasındaki makas değişmediği sürece ABD tahvili yerine ABD doları cinsinden ihraç edilen Türk eurobonduna yatırım yapmak daha karlı olacaktır. Ülke risk primi ne kadar büyük olursa yatırımcının karı o kadar artacaktır. Bireysel emeklilik fonları yılbaşından bu yana piyasadaki çalkantıya rağmen yatırımcılara yüzde getiri sağladı. Altın fonunun getirisi yüzde buldu. Yüzde 25'lik devlet katkısı da eklendiğinde bu fonun 9 aylık getirisi yüzde 80'i geçti. Kamu dış borçlanma, uluslararası fonlar ve uzmanların yönettiği dengeli fonlar yüzde 27 ile 42 arasında getiri sağladı Kaynak Habertürk Eklenme 11 Eylül 2018 0815 Doların Türk Lirası karşısında 3,76 liradan 6,45 liraya ulaştığı yılbaşından bu yana Bireysel Emeklilik Sistemi BES fonları önemli bir direniş sergiledi. Varlıklarının büyük bölümünü Türk Lirası varlıklara yatırmak zorunda olan emeklilik fonları 9 ayda yüzde getiri ile enflasyonun altında olmasına rağmen yatırımcıların birikimlerini korumayı başardı. Aynı dönemde altın fonlarındaki getiri yüzde ulaştı. BES'te biriktirilen her 100 liraya devletin de 25 lira katkısı olduğu gözönüne alındığında altın fonlarının getirisi yüzde 80'i geçti. Aynı dönemde Türk Lirası'nın dolar karşısındaki kaybı yüzde 71 olurken altının uluslararası piyasalardaki ons fiyatı yüzde 8,13 gerileyerek bin 303 dolardan bin 197 dolara indi. 2 MİLYAR LİRA ALTINA AKTI Bu gelişmeyi gören Türk yatırımcılar da diğer fonlardan çıkarak altın fonuna yöneldi. Yılbaşında altın fonunda 3,2 milyar lira varken şimdi bu fonun varlığı 7,3 milyar liraya ulaştı. Bu tutarın yaklaşık 2 milyar lirasının altındaki yükselişten yararlanmak isteyen yatırımcıların diğer fonlardan çıkarak altın fonu almaları neticesinde arttığı hesap ediliyor. Geri kalan 2 milyar lira ise fonun değerlendirilmesi sonucu ede edilen gelirden oluştu. UZMANLAR İYİ YÖNETTİ Sadece altın fonu değil aynı zamanda döviz bazlı kamu dış borçlanma fonlarının getirisi yüzde 42, yine yabancı ülkelerin hisse senedi ve tahvillerine yatırım yapan uluslararası karma esnek fonların ortalama getirisi ise yüzde 39,5 ile yatırımcısına önemli kazanım sağladı. Fonların yatırım uzmanları tarafından yönetilen yani piyasanın durumuna göre fon yöneticisinin alım satım yaptığı fonların getirisi de dalgalı ortamda yüzde oldu. Bu getiri rakamı fon yöneticilerinin BES yatırımcısına getiri sağlamak için uzmanlıklarını konuşturduğunu ortaya koydu. 10 YILDA HİSSE DE KAZANDIRDI Son 1 yılda emeklilik fonlarının getirisi son dönemdeki düşüş nedeniyle yüzde 10'da kalırken altın fonlarının ortalama getirisi yüzde kamu dış borçlanma fonlarının getirisi yüzde 54,5 uluslararası karma ve esnek fonların getirisi yüzde 56,5 uzmanların yönettiği dengeli fonların getirisi ise Türk Lirası varlıklara yatırım yaptığı halde yüzde ulaştı. Son 10 yılda en yüksek getiri yüzde 244 reel getiri ile kamu dış borçlanma fonlarında oluştu. Hisse fonları enflasyon hariç yüzde 60,7 getiri sağladı. Rahim Ak Instagram'dan takip etmek için tıklayınız Bu Habere Tepkiniz İşte Noyan Doğan'ın o yazısı; Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, açıkladığı ekonomide önlemler paketi içinde yer alan bireysel emeklilik sistemi ile ilgili detayları geçen, Her 100 liraya devletten artık 30 lira’ başlıklı yazımda detaylı yazdım. Buna göre Bireysel Emeklilik Sisteminin BES cazibesini artırmak için devlet katkısı oranı yüzde 5 daha artırılarak yüzde 25’ten, 30’a çıkartılıyor. Yazım sonrası okuyuculardan çokça soru ve yorum aldım. Kimileri devlet katkısının artırılmasını doğru bulurken, kimileri ise BES’in devlet katkısından başka ne getirisi var ki?’ diye eleştiride bulunuyor. Katılıyorum, yüzde 25 devlet katkısı olmasaydı bugün milyon katılımcıya ve 250 milyar liralık fon büyüklüğüne ulaşılamazdı ama BES’i sadece devlet katkısından ibaret saymak da doğru bir yaklaşım olmaz. Sistemin ana amacı, kişilerin küçük tasarruflarını, kendi seçtikleri emeklilik yatırım fonlarında değerlendirerek, büyük birikimlere ulaşmak. Devlet katkısı ise sistemin destekçisi, bunu bir anlamda bonus olarak da görebiliriz. ENFLASYONUN ÇOK ÜZERİNDE BES’in sadece devlet katkısından oluşmadığını, asıl amacına hizmet edip etmediğini, kafanızı çok da rakamlarla karıştırmadan anlatayım. Sadece 2021 yılının başından bu yana BES’in ortalama getirisi yüzde 57 olmuş. Bu getiri tüm emeklilik fonlarının ortalama getirisi. Faizli fonların getirisi yüzde 49 olurken, faizsiz fonların getirisi ise yüzde 112’nin üzerine çıkmış. Aynı dönemde enflasyon, yani TÜFE, yüzde olarak gerçekleşmiş. Buna göre, birikimlerini BES’te değerlendirenler faizli fonları seçmişse enflasyonun 29 puan üzerinde, faizsiz fonları seçmişlerse de neredeyse enflasyonun 92 puan üzerinde getiri elde etmişler. Mevduatta değerlenseydi ne olurdu, döviz alınsaydı, altına yatırılsaydı ne olurdu gibi mukayeselere hiç girmeyeceğim. ALTINDA REKOR KIRILDI Buraya kadar bahsettiğim tüm emeklilik fonlarının toplamının ortalama getirisi ki, buna BES’in ortalama getirisi deniyor. Birikimlerin değerlendirildiği emeklilik fonlarına baktığımızda ise ortaya daha farklı tablo çıkıyor. Mesela değişen piyasa koşullarına göre fon tercihlerini değiştirenlerin durumuna bakalım. Altın fonunun tercih edenlerin getirisi yüzde 111 olmuş; neredeyse enflasyonun 90 puan üzerinde getiri sağlanmış. Tasarruflarını döviz ağırlıklı kamu dış borçlanma fonları’nda değerlendirenlerin ise sene başından bu yana birikimleri yüzde 109 artmış; neredeyse enflasyonun 89 puan üzerinde getiri sağlanmış. Mesela hisse ağırlıklı fonları tercih eden BES katılımcılarının birikimleri aynı dönemde yüzde 50’ye yakın artmış ki, bu da enflasyonun 30 puan üzerinde getiri anlamına geliyor. BÖYLE GETİRİ NEREDE VAR? Tüm bu getirilerin içinde daha devlet katkısı yok; bunların üzerine bir de yüzde 25’lik devlet katkısını ekleyin. Bunu en basit haliyle şöyle anlatayım. BES’in sene başından bu yana ortalama getirisi neydi; yüzde 57. Koyun bunun üzerine yüzde 25 devlet katkısını; kabaca yüzde 82 getiri anlamına geliyor. Bu hesabı bir de fonlara göre yapalım. Diyelim ki, sene başında BES’e lira yatırdınız ve birikiminizin değerlenmesi için de altın fonunu seçtiniz. liranız karşılığında devletten de 500 lira katkı aldınız. Altın fonunu seçtiğiniz için sene başından bu yana altın fonunun getirisi yüzde 111 yatırdığınız lira bugün lira oldu. Üzerine bir de 500 liralık devlet katkısını koyduğunuzda BES’teki birikiminiz lira oldu. Yapın hesabı; devlet katkısı ve emeklilik fonunun getirisi ile birlikte sene başından bu yana sağladığınız getiri neredeyse yüzde 236 olmuş. Şimdi devlet katkısı yüzde 30 çıkartılıyor, bu da demektir ki, bu hesabın üzerine 5 daha koyacaksınız. Soruyorum, böyle bir getiri, böyle bir devlet katkısı olabilir mi, bundan daha yüksek getiri nerede var? Birileri diyecektir ki, ben de o getiri yok’. O zaman birikimlerinizi değerlendirdiğiniz fon seçiminizde bir sorun var demektir. Fonlarınızı değiştirin, kendiniz değiştiremiyorsanız da emeklilik şirketinizden yardım alın. Diyeceğim o ki, BES’in devlet katkısından başka getirisi var, hem de ciddi getirisi var. Her ne kadar atalarımız Ayağını yorganına göre uzat’ deseler de insan ihtiyaçları sınırsız, gelirlerin sınırlı olması dolayısıyla ayaklar ve yorganlar her zaman aynı boyda olmayabilir. Yorganlar kısalıp ayaklara ermediğinde, gelecekten yenmeye başlanmış demektir. Kişiler kendi ihtiyaçları için konu-komşudan, eş-dost, akrabadan borçlanma talebinde bulunabilirler. Devletler ve şirketler ise para ve sermaye piyasalarından borçlanabilirler. Bu piyasaların varlığı borç talebinde bulunanlara ve fon arz edenlere yani borç verecek olanlara şeffaflık, rekabet, likidite ve uygun fiyat konularında avantaj sağlar. Borçlanma araçları borç talep edenlerle, fon arz edenler arasında sözleşme ve teminat işlevi görürler. NEDEN KREDİ DEĞİL DE, BORÇLANMA ARAÇLARIBankalar, fon ihtiyacı olan, yani borçlanmak isteyen kurum ve kuruluşlara, menkul veya gayrımenkul teminatı almadan kredi kullandıramaz. Ayrıca bankaların bir kurum veya kuruluşa kullandırabileceği kredi miktarı belli sınırlamalara tabi tutulmaktadır. Bu durumda bankaya verilecek teminatlar kredinin maliyetini artırıcı bir unsur olmasının yanında, kredi kullananın likiditesini de kısıtlar. Diğer taraftan kredinin riskini tek bir banka karşıladığı için faiz maliyeti de yüksektir. Halbuki para ve sermaye piyasalarından borçlanan kurum ve kuruluşlar teminat göstermek zorunda değildir. Borçlanmanın riski birden çok tasarruf sahibi tarafından paylaşıldığı ve bir anlamda tasarruf sahipleri de birbirleriyle rekabet etmek durumunda oldukları için faiz oranı daha düşük seviyelerde gerçekleşir. Daha büyük yatırımların finanse edilmesine olanak sağlanır. KAMU-ÖZEL FARKIBorçlanma aracını ihraç etmek demek, para ve sermaye piyasalarından borç almak demektir. Yani yerli veya yabancı tasarruf sahiplerinin tasarruflarına talip olur, borç isteyen. Tasarruf sahipleri borç isteyenin kamu veya özel şirket olması, borcun miktarı, vadesi, getirisi gibi faktörleri göz önüne alarak borç isteyenin talebine karşılık verir. Borçlanma araçları öncelikle özel sektör ve kamu borçlanma araçları olarak iki başlıkta sektör borçlanma araçları, kamu kesimi dışındaki şirketler tarafından ihraç edilen borçlanma araçlarıdır. Özel sektör borçlanma araçları hem yurt içinde hem de yurtdışında ihraç edilebilirler. Bireysel emeklilik sisteminde portföyünde en az %80 oranında özel sektör tahvili, bonosu ve finansman bonosu bulunduran fonlar Özel Sektör Borçlanma Araçları Fonu’ olarak adlandırılır. - Kamu borçlanma araçları, hazine müsteşarlığı tarafından ihraç edilirler. Kamu kesiminin riski özel şirketlere göre daha düşüktür. Bu nedenle kamu, yurt içi ve yurtdışı piyasalardan özel şirketlerden daha düşük faizle borçlanma olanağı bulur. Kamu tarafından ihraç edilen borçlanma araçlarına kamu borçlanma araçları’ denir. Kamu borçlanma araçları ise öncelikle,-Devlet iç borçlanma senetleri,-Devlet dış borçlanma senetleri olarak işlem gördüğü piyasalara göre ayrılır. Devlet iç borçlanma senetleri yerli piyasalarda işlem görür ve TL olarak ihraç edilirler. Devlet dış borçlanma senetleri ise yabancı yatırımcılara sunulmak üzere Euro ve Dolar bazında ihraç edilirler ve yurtdışı piyasalarda işlem görürler. Portföyünde en az %80 oranında devlet iç borçlanma senedi bulunduran fonlar Kamu Borçlanma Araçları Fonu olarak adlandırılırken, portföyünde en az %80 oranında kamu tarafından ihraç edilmiş dolar ve Euro bazlı Eurobond bulunduran fonlar Kamu Dış Borçlanma Araçları Fonu’ olarak adlandırılır. VADE FARKIİster kamu, ister özel sektör tarafından ihraç edilsinler, borçlanma araçları vadesine göre, tahvil, bono ve finansman bonosu olarak bir yıldan uzun vadeli borçlanma araçlarıdır. Kamu kesimi veya özel sektör tarafından ihraç edilebilirler. -Bono, vadesi bir yıldan kısa olan borçlanma araçlarına denir. Hem kamu tarafından hem de özel sektör şirketleri tarafından çıkarılırlar. -Finansman bonosu, bankaların bir yıldan daha kısa vadeli ihraç ettikleri bonolardır. Tahviller ödeme yaptıkları periyodlara göre üzerinde kupon bulundurabilir. Bonolar ve finansman bonoları ise iskontolu satılırlar. İskontolu olması ne demektir? Başlangıçta değeri 100 liraya ulaşacak bir kıymetin iskontolu olarak daha düşük bir fiyata satılmasıdır. Buradaki iskonto oranı borçlanma aracının getirisidir, faizidir aynı zamanda. DEĞERLEMEBorçlanma araçlarını ihraçtan alan tasarruf sahipleri bu kıymetlerin değerini neye göre belirleyecek, nasıl değerleyecek? Bu kıymetleri portföyüne alan yatırım fonları ve bireysel emeklilik fonlarının, portföylerini her gün değerlemeye tabi tutmaları gerekir. Şirketler ise dönem sonlarında değerleme yaparak bilançolarına bu varlıkların ederini yansıtır. Borçlanma araçlarının değerlendirilmesinde faizlerdeki oynaklık, portföyün değerini her gün olumlu veya olumsuz yönde etkiler. Faiz oranlarının yukarı yönde hareket etmesi eldeki portföyün daha yüksek oranda iskonto edilmesine neden olur ve portföyün değeri düşer. Faizlerin aşağı yöndeki hareketinde iskonto oranı düşer. Bu kez elinde borçlanma aracı bulunduranların portföyü değerlenir. Kamu dış borçlanma araçlarının değerlendirilmesinde TCMB’nın dolar ve Euro kurları kullanılır.

kamu dış borçlanma fonu getirisi